Retainer ortodontyczny stały — czym jest aparat retencyjny i jak długo powinno się go nosić? 

Moment, w którym następuje zdjęcie tzw. aparatu stałego z zębów pacjenta to koniec leczenia ortodontycznego, ale początek nowego etapu, czyli tzw. retencji. W tym celu wykorzystywany jest aparat retencyjny, czyli retainer, który pomaga w utrzymaniu osiągniętego efektu leczenia ortodontycznego. Czym dokładnie jest aparat retencyjny, jak należy go czyścić i ile on kosztuje? Zapraszamy do lektury.  Czym jest i jak wygląda aparat retencyjny?

Moment, w którym następuje zdjęcie tzw. aparatu stałego z zębów pacjenta to koniec leczenia ortodontycznego, ale początek nowego etapu, czyli tzw. retencji. W tym celu wykorzystywany jest aparat retencyjny, czyli retainer, który pomaga w utrzymaniu osiągniętego efektu leczenia ortodontycznego. Czym dokładnie jest aparat retencyjny, jak należy go czyścić i ile on kosztuje? Zapraszamy do lektury. 

Czym jest i jak wygląda aparat retencyjny? 

Wbrew powszechnej wśród pacjentów opinii, korekcja ortodontyczna nie jest równoznaczna z ostatecznym i satysfakcjonującym efektem idealnego uśmiechu. Często bowiem ułożenie zębów wymaga utrwalenia, w czym pomaga aparat retencyjny. 

Retainer na zęby, czyli aparat retencyjny to przede wszystkim skuteczny sposób na utrzymanie efektów leczenia ortodontycznego. Należy mieć świadomość, że jest to proces długotrwały — po zdjęciu aparatu stałego, zęby mają tendencję do powrotu na nieprawidłowe miejsca. Takie sytuacje mają miejsce nawet po latach leczenia ortodontycznego, dlatego też ortodonci zalecają aparaty retencyjne, dzięki którym praca nad idealnym uśmiechem nie pójdzie na marne. 

Aparat retencyjny stały (retainer stały) to szyna retencyjna, która jest wykonywana indywidualnie w zależności od specyfiki leczenia i potrzeb pacjenta. Drut retencyjny przytwierdza się do zębów po wewnętrznej stronie, chociaż zdarza się, że retainer wewnętrzny ma być użytkowany przez pacjenta dożywotnio i wówczas przygotowuje się na nie niego miejsce w szkliwie. 

Aparat retencyjny — jak długo nosić? 

Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta. Jeżeli drut retencyjny ma być zdjęty po upływie kilku miesięcy, to najczęściej umieszcza się go za pomocą kleju na wewnętrznej stronie zębów. Z kolei retainer stały może być użytkowany nawet przez całe lata. 

Jak długo drut retencyjny rzeczywiście trzeba nosić? Nie ma tu jednoznacznej odpowiedzi. Może być to kilka miesięcy lub kilka lat, ale bywają również sytuację, gdy retainer ortodontyczny pacjent musi nosić do końca życia. Zazwyczaj retencja trwa połowę czasu, który zajęło leczenie ortodontyczne. W wielu przypadkach retainer na zęby stosuje się przez całą dobę, lecz z przerwami na posiłki lub zakłada się go wyłącznie na noc. 

Aparat retencyjny — stały czy ruchomy? 

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje aparatów retencyjnych tj. retainer ruchomy i stały. Ten pierwszy działa na podobnej zasadzie, co aparat stały — przykleja się go od wewnętrznej strony zębów, a rozwiązanie odznacza się wygodą. Utrudnione jest jednak wówczas ewentualne leczenie stomatologiczne i utrzymanie zębów w należytej higienie. 

Z kolei aparat retencyjny ruchomy składa się np. z akrylowej płytki i klamry, które przylegają do zębów i podniebienia. Nie jest to jednak jedyne rozwiązanie tego typu, bo istnieją różne rodzaje ruchomych retainerów, w tym przezroczyste nakładki na zęby. Są one niemal niewidoczne, a jednocześnie bardzo skuteczne w utrzymywaniu efektów leczenia stomatologicznego. Aparat retencyjny wyjmowany obejmuje cały łuk zębowy, dzięki czemu nie przeszkadza on zębom we wzroście i nie utrudnia ewentualnego leczenia.

 
Wadą takiego rozwiązania jest szybka zużywalność i pojawiające się przebarwienia. Trzeba też pamiętać, że w razie konieczności przeprowadzenia takich zabiegów stomatologicznych, jak: wypełnianie, może dojść do sytuacji, w której ponowne założenie aparatu retencyjnego będzie niemożliwe. Wybór zależy wyłącznie od indywidualnych potrzeb pacjenta i zaleceń lekarza.  

Do rozwiązań ruchomych należą: 

• Płytki Hawleya — wykonane z akrylu, zawierające drut oraz klamry. Rozwiązanie to jest dopasowane do zębów od strony podniebienia, dlatego też nie pokrywa powierzchni zębów siecznych i żujących. 
• Płytki termoformowalne — niemal niewidoczne, przezroczyste szyny, które pokrywają całą powierzchnię zębów. 
• Płytki Schwarza — wykonane z akrylu i klamer, które trzymają aparat na zębach górnych i dolnych.

Czy aparat retencyjny wyprostuje zęby? 

Aparatu retencyjnego nie nosi się w celu wyprostowania zębów, lecz po to, aby nadać im odpowiednie ułożenie. Retainer ma podtrzymać efekt, który pacjent uzyskuje podczas korekcji i utrwalić go na jak najdłuższy czas. Jego budowa sprawia, że nie jest on w stanie skorygować wad zgryzu. 

Warto pamiętać, że noszenie retainera stałego lub ruchomego nie zawsze jest konieczne. Wszystko zależy od sytuacji pacjenta, a ostateczna decyzja należy do prowadzącego lekarza ortodonty. Czasami też funkcję retainera przejmuje aparat stały, który po korekcji zostaje zakładany np. jedynie na noc. Nienoszenie aparatu retencyjnego może sprawić, że zęby powrócą do pozycji sprzed korekcji. 

Jak czyścić aparat retencyjny?

Przede wszystkim należy dbać o higienę zębów i jamy ustnej każdego dnia. Mowa tutaj zarówno o nitkowaniu, jak i szczotkowaniu i stosowaniu płynu do płukania. Podczas czyszczenia szczególną uwagę warto poświęcić okolicom drutu przyklejonego do zębów.

Sam aparat retencyjny należy regularnie myć — najlepiej w ciepłej wodzie. Przed spożywaniem posiłku aparat (jeśli mowa o aparacie ruchomym) trzeba wyjąć z ust. W przypadku retainera stałego pacjent musi poświęcić więcej czasu nitkowaniu i szczotkowaniu z uwagi na utrudniony dostęp do poszczególnych elementów konstrukcyjnych.  

Ile kosztuje aparat retencyjny ortodontyczny?

Cena aparatu retencyjnego uzależniona jest od wielu czynników. Pacjent powinien jednak już przed rozpoczęciem kuracji ortodontycznej wliczyć to w koszty leczenia. Najczęściej mowa tutaj o kwotach w przedziale od 500 do około 1500 zł. Do tego trzeba też doliczyć koszty wizyt kontrolnych. 

Na pięknym uśmiechu nie warto jednak oszczędzać. Rola aparatu retencyjnego w utrzymaniu efektu zdrowych i równych zębów jest nieoceniona, a skuteczne korzystanie z niego może zapewnić trwałość pięknego uśmiechu na długie lata. O przebiegu takiej kuracji może decydować wyłącznie doświadczony lekarz ortodonta i to on na podstawie badań oceni, czy po leczeniu ortodontycznym konieczne będzie zastosowanie retainera.