Ile trwa zakładanie aparatu ortodontycznego?

Wielu pacjentów przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego zastanawia się, jak długo będzie trwała pierwsza wizyta. Wizja spędzenia kilku godzin na fotelu dentystycznym potrafi budzić obawy i zniechęcać do podjęcia decyzji. Warto od razu uspokoić: zakładanie aparatu ortodontycznego to procedura stosunkowo szybka i mało inwazyjna. Choć całość leczenia ortodontycznego trwa miesiące lub lata, sam moment montażu aparatu to zaledwie początek – i wcale nie wymaga spędzenia połowy dnia na fotelu.

Ile trwa zakładanie aparatu – fakty i mity

Średnio założenie aparatu stałego na jeden łuk zajmuje około 45 minut, a na dwa łuki od 1 do 1,5 godziny. W wyjątkowych sytuacjach, przy bardzo skomplikowanych przypadkach, czas może się wydłużyć, ale rzadko przekracza dwie godziny.

Dlaczego więc pacjenci mają inne wyobrażenia? Wynika to często z mieszania różnych etapów leczenia. Należy rozróżnić:

• czas przygotowania do leczenia (badania, higienizacja, ewentualne ekstrakcje),
• czas samego zakładania aparatu,
• czas pierwszej adaptacji i instruktażu higieny.

Dopiero zestawienie tych elementów daje pełen obraz. Sam montaż aparatu nie jest czasochłonny, a pacjenci zwykle są zaskoczeni, jak sprawnie przebiega cały proces.

Etapy przygotowania przed założeniem aparatu

Zanim pacjent usiądzie na fotelu ortodontycznym w dniu montażu aparatu, musi przejść kilka etapów przygotowawczych. To one sprawiają, że całość leczenia jest skuteczna i bezpieczna.

Konsultacja i plan leczenia

Pierwszym krokiem jest szczegółowa konsultacja. Podczas wizyty ortodonta ocenia stan uzębienia, przeprowadza wywiad medyczny i wykonuje podstawowe badanie jamy ustnej. Zleca również zdjęcia RTG – pantomogram i cefalometrię – a coraz częściej także skan 3D. Na tej podstawie powstaje plan leczenia, który obejmuje wybór rodzaju aparatu, przewidywany czas terapii i jej poszczególne etapy.

Dla pacjenta to czas pytań i odpowiedzi. To wtedy pojawia się także kluczowa wątpliwość: ile potrwa samo założenie aparatu? Lekarz tłumaczy, że zakładanie nie jest czasochłonne, a przygotowanie całego procesu ma na celu zminimalizowanie ryzyka i zapewnienie komfortu.

Badania diagnostyczne i zdjęcia RTG

Zdjęcia pantomograficzne pozwalają ocenić ogólny stan uzębienia, położenie zębów i kondycję kości. Cefalometria z kolei umożliwia analizę rysów twarzy i relacji szczęk. To niezbędne, aby zaplanować, w jaki sposób zęby będą przesuwane i jakie siły trzeba będzie zastosować.

Badania te nie wydłużają czasu zakładania aparatu, ale są niezbędne do tego, aby samo założenie przebiegło sprawnie i bez komplikacji.

Higienizacja i ewentualne leczenie zębów

Przed montażem aparatu konieczne jest usunięcie kamienia nazębnego i osadu. Zęby muszą być czyste, aby klej mocujący zamki trzymał się mocno i nie doszło do odklejania się elementów. Jeśli pacjent ma ubytki, trzeba je wyleczyć – aparat ortodontyczny nie może być założony na chorym uzębieniu.

Czasami konieczna jest także ekstrakcja zębów (najczęściej ósemek), aby zrobić miejsce dla przesuwających się zębów. To dodatkowy etap, który poprzedza właściwe założenie aparatu, ale nie wpływa na czas samego montażu.

Moment zakładania aparatu krok po kroku

Zakładanie aparatu ortodontycznego wielu osobom wydaje się skomplikowaną i długotrwałą procedurą. W praktyce cały proces jest dobrze zorganizowany, bezbolesny i zaskakująco szybki. Ortodonci wykonują tę czynność wielokrotnie każdego dnia, dlatego każdy etap ma jasno określony przebieg.

Zakładanie separatorów (jeśli są potrzebne)

W niektórych przypadkach kilka dni przed montażem aparatu ortodonta zakłada specjalne gumowe separatory między zęby trzonowe. Ich zadaniem jest delikatne rozsunięcie zębów, aby zrobić miejsce na pierścienie mocowane na trzonowcach. Samo zakładanie separatorów trwa kilka minut i odbywa się zwykle podczas wcześniejszej wizyty.

Pacjenci mogą wtedy odczuwać lekkie rozpieranie między zębami, ale nie jest to bolesne. Separator to etap przygotowawczy – właściwe zakładanie aparatu rozpoczyna się dopiero później.

Przyklejanie zamków

Najważniejszy element całego procesu to umieszczenie na zębach tzw. zamków ortodontycznych. Ortodonta dokładnie oczyszcza powierzchnię zębów, nakłada na nie klej stomatologiczny i przykleja małe metalowe lub ceramiczne zamki. Od precyzji tego etapu zależy późniejszy przebieg leczenia, dlatego lekarz pracuje z ogromną dokładnością.

Przyklejenie zamków na cały łuk (górny lub dolny) zajmuje kilkanaście minut. Pacjent w tym czasie nie odczuwa bólu – czuje jedynie, że na jego zębach pojawiają się nowe elementy.

Montaż łuku i ligatur

Kiedy zamki są już umieszczone na zębach, ortodonta wprowadza do nich łuk ortodontyczny – cienki drut, który będzie wywierał nacisk na zęby. Łuk mocuje się przy pomocy ligatur elastycznych (małych gumek) lub specjalnych klapek w aparatach samoligaturujących.

To właśnie łuk odpowiada za przesuwanie zębów i uruchomienie całego procesu leczenia. Jego zamocowanie trwa kilkanaście minut i kończy właściwy etap montażu.

Instruktaż higieny

Po założeniu aparatu pacjent otrzymuje dokładne wskazówki dotyczące dbania o higienę jamy ustnej. Ortodonta tłumaczy, jak szczotkować zęby, jak korzystać ze szczoteczek międzyzębowych i irygatora, a także jakich produktów unikać. Ten etap zajmuje około 10–15 minut i jest nie mniej ważny niż samo założenie aparatu ortodontycznego. W Gdyni, w naszym gabinecie, wytłumaczymy Ci krok po kroku, jak wygląda cały ten proces w praktyce. 

Czy czas zakładania aparatu zależy od wieku pacjenta?

Procedura techniczna wygląda dokładnie tak samo: oczyszczenie powierzchni zębów, przyklejenie zamków, zamocowanie łuku i przekazanie instrukcji higieny. Dla ortodonty nie ma większego znaczenia, czy pacjent ma 14, czy 40 lat – czas trwania całej procedury jest podobny.

Różnice mogą pojawić się jedynie na etapie przygotowania. U dorosłych częściej konieczne jest wcześniejsze leczenie zachowawcze (np. wymiana starych wypełnień), usunięcie kamienia czy ekstrakcja zębów mądrości. Te dodatkowe zabiegi wydłużają czas całego procesu przygotowawczego, ale nie wpływają na długość samej wizyty, podczas której zakładany jest aparat.